मुदिता

“मन्द प्रकाशमा फोटो खिच्नुको मजा नै बेग्लै हुन्छ है !”
चुरा बजेको हातको झङ्कारभन्दा पहिल्यै कोइली स्वर फुट्यो । भुसुनाको आवाजले पनि शान्ति बिथोल्ने मौनतामा घेरिएको म त्यो स्वरले झस्किएँ । क्यामेराको सन्तुलन बिग्रेर दृश्य लतपतिएको आयो । यतिबेला म ऊ सँग ठुस्किनुपर्ने । साँझपख जूनको हलुका प्रकाशको संयोजनमा बुद्धको प्रतिमाको तस्बिर कैद गर्दै थिएँ । यतिबेलै उसले बोलाउनुपर्ने !

“हो, कसैले नखजमज्याएको वातावरणमा खिच्न पाए निकै मजा हुन्छ”,
लौ जा, पेच पर्नेगरी मैले पनि जवाफी झटारो हानेँ । प्रहार खेपेर ऊ कटाक्षले खुत्रुक्कै हुनुपर्ने हो, तर ‘हो है’ भनेर खितित्त हाँसेर टारिदिई ।  मापाकी केटी  रै’छे जस्तो लाग्यो ।

तस्बिर खिच्ने बेला मान्छे कति ध्यानमग्न हुन्छ, उसलाई होशै भएन जस्तो छ । मन एकसुरिएको बेला ध्यान बिथोलिएर ज्यानसँगै हातमा कम्पन आउनु त सामान्य कुरा हो । घमण्ड गरेको होइन, १०-१२ कोणबाट खिच्दा पनि राम्रो नबनेको फोटो अब चाहिं कैद गर्छु भन्दै अन्तिम क्लिक् मार्दै थिएँ, जुन योजना यो जैरीले चौपट पारी ।  म अलिक बढ्तै उत्तेजित भएको पनि हुन  सक्छु । कला पारखीहरू त्यसो त सानो र मिहीन कुरालाई पनि संवेदनशील भएर गहनतापूर्वक हेर्ने गर्छन् रे, म रिसाउनुमा पनि केको अस्वाभाविकता ?

प्रकृतिको मात्र बोली सुन्न पाउँदा बहिरो भइँदो रै’छ । म बहिरो बालक भएको थिएँ प्रकृतिको काखमा । लोरी सुने झैं बेपत्तासँग मदहोसमा हराएको थिएँ । दर्शनका पाना र विवादका अनेक किस्सामा सुनेको नाम- ओशोको ध्यान र ज्ञानभूमि ओशो तपोवनको आँगन पहिलोपटक टेकेको थिएँ । तपोवनमा पाइला सार्दै गर्दा हरियालीको सफा फरिया लगाएर स्नेहले हेरिरहेकी आमा साक्षात् उभिइरहेको अनुभूति भयो । तर यही आँगनमा यस्ता चिरबिरे केटी पनि ठोक्किन आइपुग्ने रै’छन् ! कलेजी गाउन पहिरिएकी ठिटीले कुन बेला कलेजी नै चिरिदिने हो, के ठेगान ! मैं पनि झम्लङ्ग कलेजी गाउन लगाएर अप्ठेरो भावसहित खुम्चिएको थिएँ । सकस लागिरहेको थियो, म्याक्सी पहिरेर दगुर्दै गरेकी निकै थसुल्ली महिलासँग आफूलाई तुलना गर्दै थिएँ ।

सहरको भागाभाग र यान्त्रिक जीवनशैलीबाट फुर्सद लिएर एकैछिन ढुक्कले सास फेर्न ओशो तपोवनको वनक्षेत्रमा आइपुगेको हुँ । योजना हो, एक रात र एक दिनको बसाइ । कताकता आत्मिक शुद्धीको बाटो अध्यात्म पनि व्यापारिक शैलीमा मोडिए जस्तो कतिपयलाई लाग्न सक्छ, ध्यान केन्द्रमा बस्ने नीति-नियमलाई पनि फरक-फरक ‘प्याकेज’ मा तपाईं‌सामु पस्किएको छ । तीन दिनको प्याकेज उपभोग गर्ने कि साताको ? एक्लै बस्ने कोठा लिने कि साझा कोठामै काम चलाउने  ? बस्, आध्यात्मिक लाभको नाममा तपाईं  खल्ती टकटक्याउन तयार भए पुग्छ । बाँकी, सेवा आफैं हाजिर हुनेछ । 

“ओ मुदिता'”, झम्के साँझमा तपोवनको शान्ति हल्का बिथोल्ने गरी कसैले आवाज दियो । कोमल प्रकाशमा तपोवन झनै मादक बनेको हेर्न ‘अष्‍टावक्र’ कक्षबाट निस्किएको थिएँ । मुदिता रै’छ मेरो एकसुरलाई बिथोल्नेको नाम । उता गुनगुन चल्दै थियो 'स्वामी' अनि 'मा' हरूको । अँध्यारोमा उसको अनुहारको ‘भ्वाइस’ ठम्याउन नसके पनि बोली अझ मनमा बस्दै जाने खालको सुरिलो लाग्न थाल्यो । टाढैबाट उसको मादकताले होश गुम होला कि जस्तो भयो आफ्नो । अघि फोटो खिच्ने बेलामा मैले बढी नै झम्टिएँ कि भनेर थकथकी पनि लाग्यो । परैबाट सुनियो- भोलि बिहानतिर सहर जाने रै’छे । गाउँको अमनचैन र प्रकृतिको लुकामारीको स्वाद लिन जंगल छिरे पनि सहरप्रतिको निर्भरता हटाउन अहिलेको समयमा असम्भव नै हुन्छ । यो केटीको मात्र के कुरा, म पनि त्यस्तै जीव त हुँ । 

ध्यानको सागरमा डुबुल्की मार्न तपोवन छिरे पनि खासमा त हामी यसो ‘झलक दिखलाजा’ को शैलीमा फरक अनुभूति गर्न पाइन्छ कि भनेर पुगेका पाहुना थियौं । यसैले भौतिक सुखसुविधाको मोबाइल सिउरिएकै थिएँ साथमा । रोशन शेरचनको निबन्धसङ्ग्रह ‘चम्पारन ब्लुज’ पनि ब्यागमा थिग्रिराखेको थियो ।

‘मजाको ठाउँ छ यार, सो पिसफुल !’, सहरको साथीलाई टेक्स्ट ठेलेँ । जवाफ आएन । सके  कुनै खानी नै पत्ता लगाउँला भने झैं टेलिभिजनमा आँखा जोतिरहेको होला । म भने चम्पारनमा आँखा गहिर्‍याउन थालेँ । ‘भ्यागुतासँगै उफ्रिंदै आएका खुसीहरू’ शीर्षकको निबन्धले हत्तपत्त होशै नगरिने सामान्य विषयवस्तुमा सन्तान र परिवारसम्मको खुसीको प्रसङ्ग जोडेर चमत्कारिक लय पैदा गरेको पाएँ । कति मसिना तर गम्भीर कुरा यसरी नै हरेकको जीवनमा खाँदिएर तहतह परेका हुँदा हुन् । कोट्याउने र खित्का छाड्ने फुर्सद कसलाई ? यादै नहुने गरी कन्सिरीका कपाल बढे झैं तिनले उत्तिको ध्यान नतान्लान् सबैको ।

बिहान ठीकै बेलामा उठियो । कूम्भकर्ण हुन तपोवन आइएको पनि थिएन । तर ‘साझा कोठा’ मा रहेका अरू ६ जनामध्ये कोही मुख धुने, नित्यकर्म सक्ने र कोही नुहाउने तयारीमा झिसमिसेदेखि नै खलबली गरेर निद्रा खाइरहेका थिए, यो देखेर ध्यानको सुरमा रहेको दिमाग पनि रनक्क भएर आयो ।

तपोवनमा हरेक कुराको नाम छ । किचेनको नाम पनि सुजाता किचेन ! चियाको चुस्कीमा बिहान झान्न त्यतै झरियो । नजिकै रहेको ओशो समाधि र शिवपुरी बाबाको मन्दिरले निकैबेर अलमल्याए । फर्किँदा मुदिता सहरतिर जाने तरखरमा रहिछ । स्वाभाविक हो, नयाँ आउने साधकहरूप्रति उनीहरूको पनि चासो हुन्छ नै । चिनजान गरियो । काठमाडौंकै एक अस्पतालमा नर्सिङ पेशा गर्ने रहिछे । अस्पतालको नाम भन्न जति कर गर्दा पनि अटेर गरी । बिरामी भएको बहानामा पछ्‌याउँदै अस्पतालमै टुप्लुकिन्छ भन्ने डर भयो कि ?  म बारम्बार बिरामी परिरहन्छु भन्ने कुरा खिरिलो ज्यान देखेरै अन्दाज गरी जस्तो छ । मा ध्यान सिर्जना, तप्पो मा हरूको पङ्क्तीमा तर उसको आकर्षण मेरो मन-मगजमा झ्याङ्गिँदै जान थालेको थियो । लौ, ध्यानबाट कपास जस्तै हलुका हुने ध्याउन्नले आएको केटो झन् अटेसमटेस भएर पो फर्किएला जस्तो भयो ।

यही अटेसमटेसमा बिहानभरि ध्यान मन्दिरमा ध्यान र योगा गरियो । एक घन्टाको डाइनामिक ध्यानमा उफ्रिंदै ज्यानलाई गिटार जस्तै बजाइयो ! सिङ्गो काया मादलको खरी र करङ-‍हाडखोर गिटारको तारमा परिणत भएको थियो । ‘यति कसरत गरेको भए त गाउँको बाँझो खेतमा कति अन्न फल्थ्यो होला काजी’ भनेर चस्का लागिरह्‌यो ।

“आइराख्‍नु न बेला-बेला है”,  फेरि भेट होला कि नहोला भन्ने दुविधा मडारिएको बेला मुदिताले माकुरे जाल बिछ्‌याई ।

“अफिसको कामकाजी दुनियाँमा अल्झिएको मान्छे परियो, छुट्टी मिले त हो नि  !”, भाउ खोजे झैं मेरो प्रतिक्रिया ।

“छुट्टी हुने बित्तिकै आइहाल्नू न‍ !”, लापरवाहीपूर्वक बोली आयो । मानौं मेरो सोझो बाटो काठमाडौं र तपोवन नै हो अबदेखि । मा मुदिताकै चक्करमा मेरो पृथ्वी घुम्ने हो त ?

आइराख्‍नू भन्ने आह्‌वान गरेर मुदिता हिंडी । उकालोको खुड्किला चढ्दै बिलाई । नमीठो लागिरह्‌यो । तपोवनको शान्ति पनि सुनसानमा परिणत भयो ।  ध्यान के हो, साधना के हो, जिल्लिरहेँ । ऊ यहीँ हुन्जेल कुनै मतलब नमान्ने मन अहिले भने बगरमा पछारिएको माछा जस्तो भयो । उखरमाउलो छटपटी । पहिलो भेटमा रिसउठ्दी लागेकी केटी कस्तरी एकाएक मायालाग्दी  भएकी ! आफैंदेखि चकित भएँ । तपोभूमिमा आएको मान्छे म, घाम लागे जस्तै खुला हत्केलाले आशीर्वाद तेर्स्याउने गुरुको प्रभाव पर्नुपर्ने । तर लुकाउनुपर्ने कुरा केही छैन भन्दै सेक्सको मात्र कुरा गर्ने भनेर एकथरीले नराम्रो रूपमा बुझ्ने गरेका 'सेक्स गुरु'को नभई भर्खरकी चेलीले प्रभाव पारेकी थिई । अचम्म ! मुदिता नभएको तपोवन अब तापभूमि लाग्न थाल्यो । साँझसम्म बस्ने सुर कसेर आएको मान्छे अहिल्यै हिंडिहाल्न मन भयो । झोला टिपेर गेटतिर हान्निएँ ।

मलाई आजै भेट्नु छ मुदितालाई, अहिल्यै भेट्नु छ ।
कुन अस्पतालको कुन वार्डमा पो बुर्कुशी मारिरहेकी होली ? कता मात्र पो खोज्ने ?