दूरी

अचेल हेरिन्न पल्लो घरको झ्याल

खोलिन्न संवादको आत्मीय पर्दा

मौन एकदम मौन छन् चौतारो र फल्चा

गजल : बाँकीले एक थान चिहान बनाउँछन्

सक्नेले आफ्नो पहिचान बनाउँछन्

बाँकीले एक थान चिहान बनाउँछन् ।

थोरै मात्र हुन्छन् दुनियाँमा जसले,

साहसलाई सदा जवान बनाउँछन् ।

उदय प्रकाश, वजन र कविता

अंग्रेजी भाषा मेरो लागि सधैं हाउगुजीको विषय रह्यो । भाषाकै सीमाका कारण विदेशी साहित्यको तिर्खा मेट्न त्यो बृहत् संसारमा हाम फाल्ने आँट कहिल्यै जम्मा भएन । गोटागोटी अक्षर फुटाउँदै छिचोलेका अर्थले धित मरेन।

अंग्रेजीको भूतले वञ्चित गरेको पठन सुखलाई केही हदसम्म हिन्दी भाषाको पहुँचले पोल्टामा हालिदियो । हिन्दीको पनि जम्मै अक्षर फुटाउन नसक्दा आफूभित्रको पाठक मुर्मुरिन्छ । तैपनि सागरमा फैलिएको अंग्रेजीलाई गागरमा सारिदियो भन्दै हिन्दीप्रति मन बुझाउँछु।

'वारि जमुना'को बिदाइ

शुक्रबार साँझ अन्तिम सास छाडेका लोकगायक खेमराज गुरुङ आइतबार पशुपति आर्यघाटमा खरानी भएर उडे । अब जनमानसमा उनका गीतका तरंग बाँकी छन् । जुन हावाकै काँध चढेर एक कान दुई कान मैदान उडिरहनेछन्।

खेमराजको पर्याय हो ‘वारि जमुना पारि जमुना’ गीत । यही पूर्वेली भाकाबाट उनले डेढ दशकअघि देश-विदेश नै गुञ्जायमान पारेका थिए।

चार वर्षअघि उनीसँग विशेष रुपमा भेट्ने चाँजो मिलेको थियो।

‘जदौ’को एकान्तबास

खोटाङ जिल्लाको पहाडी पाखोमा एउटा केटो घाँस-दाउरा र गोठालो जाँदा गाउँदै-नाच्दै हिँड्थ्यो । १६ वर्षे पट्ठो उमेरसम्म पनि गाउँका लोकगीतेहरूसँग कम्मर मर्काउँदै रमायो ऊ।

बोल बोल बोलीको रसैले
बोली टिपी लाँदैन कसैले ...

यस्ता भाका अझै मनमै अल्झिएर बसेका छन्, त्यो केटोको टाठो बोली भने अहिले छिप्पिएको उमेरसँगै मधुरो भएको छ। कुनै समयमा रेडियो तरंगबाट नेपालै गुञ्जायमान पार्ने दाहाल यज्ञनिधि पछिल्लो समयमा आफूभरिको गुनगुनमा सीमित बनेका छन्। रेडियोको साहित्यिक कार्यक्रममा 'जदौ' भनेर झर्रो नेपालीमा कविता-गीतका गेडा केलाउने र निम्तारुलाई सिर्जनामा आवाज दिन लगाउने रेडियोकर्मी अहिले निकै टाढा छन् रेडियोदेखि।