सुत्केरी दिनमा

 सुत्केरी जस्तै छ बिहान
सहन्छ तड्पन !

भर्खरै त
जन्माएको छ रक्ताम्य सूर्य
लोलाउन मन होला
छानाभरिको बिछ्‌यौनामा
जिउ केस्राकेस्रा फुकाउँदै

उसका लागि -
यही फाट्दै गरेको कुहिरो
मखमली बर्को

फूल र पातहरूका गहमा
अधैर्य टलपलाएका शीत
ज्वानोको झोल

चक्कीचक्की बादल
उसको नाबालक सूर्यको
हट घोडा हट

सुत्केरी जस्तै यो दिन
सिकसिको बोकेर छातीभरि
जानेछ भरेतिर पारि डाँडामा
धुनेछ रातो लुगा

यस्तो दिनमा
तिमी पनि
ढिली-ढिली हुँदैछौ एकदम

परै छु, हेरिरहेछु
लाग्छ
तिमी पनि कुनै तयारीमा छौ

हाम्रो आकाशको काख पनि त
ताछिएको निधार जस्तै
खाली खाली छ ।

फूलका कुरा

निश्छल केटाकेटीसँग तुलना गरिने फूलहरू । कविहरूले सुन्दरताको पर्यायको रूपमा लिने फूलहरू । कसलाई बिझाउँलान् र फूल ?

विभिन्न स्थानमा मैले खिचेका फूलहरूको कोलाज यसपाली बाँड्दैछु सबैसँग ।

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

चरालाई पनि छैन सुख

“संविधान कागजको खोस्टा हो” भन्ने कुनै समय राजनीतिक वृत्तबाटै आएको अभिव्यक्ति र विवाद पचाउने हो भने अहिले त्यही खोस्टा पर्खिरहेछ मुलुक ।

संविधानसभा निहुरमुन्टी न बनेर उँघिरहँदा जागिरहेछन् अराजकताका लहरहरू । पूर्वराजाको धार्मिक भ्रमण चर्चाको विषय बन्छ र ताँती लाग्छन् त्यहाँ राजावादीको ट्यागमा सर्वसाधारण ।  उहिले ड्रगिस्ट र सन्काहामा दरिएका पूर्व युवराज मुस्कान मिसिएको गम्भीर लबजमा अन्तर्वार्ता दिन्छन् । जनताले चाहेमा आफ्नो भूमिका बढ्न सक्ने बताउँछन् । अहिलेको अहिल्यै जे पनि हुन सक्छ जस्तो लाग्छ यसो हेर्दा । हुन पनि मुलुकका सामु विगतमा नजीर पनि त त्यस्तै बसेको छ । कसले सोचेको थियो यति चाँडै राजतन्त्र पत्तासाफ होला भन्ने ? हेर्दाहेर्दै चालढालमा बडो गर्जन देखाउँदै अदबसाथ पेस हुने राजा आखिर अधिकारको प्वाँख गुमाउँदै नागरिक बने । व्यवस्था फेरियो, मान्छे फेरिए  र पनि ताल भयो उस्तै । जनताले संविधान लेख्‍न पाउने उल्लासमा उतिबेला संविधानसभा देउता समान थियो, अहिले कागलाई बेल पाक्यो हर्ष न विस्मात्‌को अवस्थामा परिणत भएको छ । भूमिकाविहीन र निस्प्रभावी बनेको संविधानसभाको कति कुरा गर्नु ! राजनीतिबाट पाइने स्वतन्त्रतालाई पनि ललकार्नु कति ? अभावले गाँज्ने दैनिकीहरू मात्र थमाउने यस्तो अराजक स्वतन्त्रता पाएर कस्तो खुसी मान्ने हो ! आजको नेपाललाई नियाल्ने हो भने यस्तै निराशा हात लाग्छ ।  (यसैबीच २० वर्षभन्दा लामो विवादपछि पूर्वी अफ्रिकी मुलुक केन्यामा हालै नयाँ संविधान जारी भएको छ, यसले नेपालको संविधान प्राप्‍तिको यात्रालाई अझै नौ डाँडापारि छ भन्ने सङ्केत गरेको हो त ?) त्यहाँको अवस्था र यहाँको विवादको कुनै साइनो पनि नहुन सक्छ ।

मेरो एउटा साथीलाई राजनीति शब्ददेखि नै यति वितृष्णा छ, मेरो ब्लगमा राजनीतिको प्रसङ्ग कतै आयो भने उसको पारो तात्छ । (स्वाभाविकै हो, सबैतिर राजनीति र उछिनपाछिनको दिक्कलाग्दो रटानबाट थाकेको दिमागलाई आराम दिँदै तनाव भुल्न बौद्धिकता-हार्दिकताको संयुक्त भूमि – ब्लगमा छिर्दा त्यहाँ पनि त्यही तनाविलो विषय भरिएको पाए के मज्जा !?) अनि ऊ ब्लग पढ्नु त परको कुरो, अर्को पटकदेखि ब्लगमा झुल्किन पनि होसियारी अपनाउँछे । र त्यसको जोखिम मोलेरै भए पनि म बेलाबेला समग्र राष्ट्रिय परिवेशलाई खोस्ट्याउँदै लगेको यही राजनीतिको उत्साहहीन रङको चर्चा गर्छु । यति आश र कामनाले, अब त केही राम्रो होस् । कस्तो भने, ब्लगमा एउटा ब्लगर लेख्‍ने विषय र लेख्‍नुको पछाडि ‘सर्वे भवन्तु सुखिन’को मर्मअनुरूप अनुभूतिको तहमा समेत खुसी र स्वतन्त्रता पाउन चाहान्छ, साथै उसका पाठकहरू पनि झिँजो नलाग्ने र नबिथोलिने गरी ब्लगका अक्षरमा चिप्लिरहन चाहान्छन् । तर व्यवहारमा सधैँ यो कति सम्भव हुन सक्ला, अर्कै कुरा हो ।

स्वतन्त्रताको कुरा गर्दा धेरैलाई हावामा भुवा झैँ निस्फिक्री चक्कर लगाउने चरा हुन मनपर्छ । नाङ्गो आकाशमा एकाकार हुनु जस्तो स्वर्गीय अनुभूति के होला ? सायद यस्तै परिकल्पनाको फलस्वरूप ओल्भिर र विल्भर राइट दाजुभाइले अनेक अनुसन्धान र प्रयासपछि सन् १९०३ को अन्तिम महिनामा संसारको पहिलो विमान उडाइछाडे । स्वाभाविकै हो, यातायातको द्रुत साधनको रूपमा त्यसले ठाउँ लिइहाल्यो । तर प्रकृतिको सजिलो नमुनाको साक्षी रहेको मान्छे चराको उडानदेखि मोहित हुन छाडेन । त्यो आकर्षण साहित्यमा आए, चरा बनेर गगन सयर गर्ने अतिकल्पना कवितामा उत्रिए । चरालाई तर मान्छेले आकर्षण र रोमाञ्चको आँखाले हेरिमात्र रहेन, सिकारीको नजर पनि लगायो । त्यसरी आक्रमण गर्नुको एउटा कारणमा चरा झैँ उड्न नसक्ने मानवीय नियतिको आह्रिस पनि मिसिएको थियो कि ? चरालाई उड्नुको चुनौतीसँगै मानव र अन्य सिकारीहरूबाट जोगिनुपर्ने पनि चुनौती थपियो । आँधी र झरीमा भिजेको रूमाल जस्तै हुने पखेटालाई कुन अगेनुमा गएर सेकाउँदा हुन् र चराहरू ?  गुँडको नाममा रहेको छेस्का र सिन्काहरूको साँगुरो खोँचमा तिनले कसरी ओत भेट्लान् ?  कसरी जुटाउलान् आफू र बचेरा समेतलाई चारो ? यी केटाकेटी प्रश्‍नले लखेट्छ बेलाबेला । अनि चरा हुन त झन् गाह्रो लाग्छ । चरा खासमा उडानले मात्र उँचाइमा छैन मान्छेभन्दा, उसको जीवनपद्धति, चरा-समाजमा रत्तिएको हार्दिकता र सङ्घर्षको फटफटाहटले उसलाई माथि हुन नै सुहाउँछ । मान्छेहरूलाई भुइँमै रहन लायक देख्दा हुन् कि चराहरू पनि !

हालै एउटा गजल लेखेको छु चराकै विषयमा । अहिले त्यही पेस गर्छु । बाँकी पछि ।

 

हेर्दा त केवल उडिरहेछन् चराहरू
हावा काट्दै-काट्दै जुधिरहेछन् चराहरू ।

आकाशको चुचुरा कहाँ पो हुन्छ र घर
झर्नैपर्छ भुइँ बुझिरहेछन् चराहरू ।

छिमेकमै लुट्न सकिन्थ्यो होला मुठी चारो,
कहाँदेखि कहाँ पुगिरहेछन् चराहरू ।

कस्तो प्रीति गाँसेको बिहानीको ओठसँग,
चुप्पचुप्प सधैँ चुमिरहेछन् चराहरू ।

कहाँ छ खोई आकाश जस्तै स्वतन्त्रता,
बादलमा पनि ठुँगिरहेछन् चराहरू ।

 

***

'मेरो गीत म उभेको धूलोले सुनोस्'

नेपाली सङ्गीतलाई जनजनको मनमा घुसाउन गोपाल योञ्जनको उपस्थितिले करोडको काम गरेको छ । यो उनका सिर्जनामा रमाउने हरेक पुस्ताको तृप्त मनले स्विकार्दै आएको छ । उनको निधनको १३ वर्षपछि पनि आज उनको सदावहार र कालजयी साङ्गीतिक रचनाले सङ्गीतप्रेमीहरूको ढुकढुकीमा मीठो सोला हानिरहेको छ । आधुनिक सुगम सङ्गीत तथा देशप्रेमले भरिएका राष्ट्रिय गीतका भाकाहरूले उनको याद नेपाली घरदैलोमा ताजा तुल्याइरहेको छ ।

उनै गोपाल हुन्, जसले देशभक्तिको भावले भरिएको 'देशले रगत मागे' बोलको जनप्रिय गीतको धुन २०-२१ वर्षको तरुनो उमेरमै तयार पारेका थिए । झट्ट सुन्दा अपत्यारिलो लाग्ने उनको प्रतिभाको यस्तै रोचक किस्सा साङ्गीतिक इतिहासमा सुरक्षित बसेका छन् । गोपाल-पत्‍नी रेन्छिन योञ्जन सम्झिन्छिन्-'उहाँको सङ्गीतप्रतिको गहिरो लगाव र चाहले उमेरमै खुबी भरेको रहेछ ।' उनको बहुआयामिक प्रतिभाको प्रमाण दिन गहिराइमा खोजबीन गर्ने कसरत गर्नुपर्दैन, जे छ सङ्गीतप्रेमीहरूको सामुन्नेमै छ । उनले सङ्गीत सिर्जना गरे, गीत लेखे, गीत पनि गाए, समग्रमा उनलाई एउटा पूर्ण प्याकेजको 'म्युजिकब्राण्ड' भनेर उल्लेख गर्दा बढी नहोला ।

'उहाँको सिर्जनाबारे जनमानसमा सबै कुरा पुगे पनि केही पक्षमा भने उहाँलाई चिन्न अझै बाँकी छ जस्तो लाग्छ', रेन्छिन् भन्छिन्, 'म्युजिक एरेन्जरको खुबी पनि थियो उहाँमा ।' एउटा म्युजिक एरेन्जरमा हरेक बाजा र सङ्गीतको टोन थाहा हुनुपर्ने गुण हुन जरुरी हुन्छ, त्यो गोपालमा रहेको उनले बताइन् । 'तिम्रो जस्तो मुटु मेरो पनि, भनिदेऊ नेपाली दाइ, मैले पुण्य मन पराएँ, पश्चिम कोही पूर्व घर, च्याङ्बा होइ च्याङ्बा आदि कर्णप्रिय र गीतिरचनाको हिसाबले पनि वजनदार शब्द भएका भाका नेपाली साङ्गीतिक ढुकुटीमा भरेका उनी सङ्गीतरचनामा साहित्यलाई निकै अर्थपूर्ण बुनाइसहित आत्मसात् गर्थे । यसको स्वाद उनले आफ्नो हरेकजसो सिर्जनामा दिएका छन् । गोपालको प्रसङ्ग आउँदा नारायणगोपालको नाम छुटाउन मिल्दैन । दार्जिलिङको बसाइमा साथसाथ सङ्गीतको बहावमा हेलिँदाहेलिँदै आत्मीयता झ्याङ्गिएपछि यी दुईले मीत नै लगाए । त्यसपछिको समयमा गोपालको सङ्गीत र शब्दमा नारायणले थुप्रै गीतमा स्वर दिए । दुर्इको भेट र सहयात्राले नेपाली आधुनिक सङ्गीत निकै समृद्ध भएको साक्षी छन् स्रोताहरू नै । 

गोपालको सङ्गीतको लोकप्रियता आफ्नो ठाउँमा अविरल उँचाइमा रहे पनि उनको परिचय र साङ्गीतिक व्यक्तित्वलाई आजको पुस्ताले कुन हदसम्म साँचेर राखेको होला र राख्‍नेछ भन्ने प्रश्न पनि उत्तिकै उठ्न सक्छ । दार्जिलिङबाट अध्ययनको सिलसिलामा सन् १९६७ अगस्ट महिनाको कुनै दिन काठमाडौँ टेकेका गोपाल यतैको माहौलमा रत्तिँदै गए । त्यसअघि १९६३ मै कालिम्पोङबाट काठमाडौँ आएकी रेन्छिनको १९६८ फेब्रुअरिमा सेन्ट जेभियर्स स्कुलमा पढाउने क्रममा गोपालसँग भेट भयो । गोपाल त्यहाँ सङ्गीत सिकाउँथे भने रेन्छिनले दुई कक्षाका भुराभुरीलाई पढाउने जिम्मा पाएकी थिइन् । मन परापर भएपछि १० महिनाकै अन्तरालमा डिसेम्बरमा परम्परागत मागी विवाहमा लगनगाँठो कसे दुवैले ।

सेन्ट जेभियर्स स्कुलमा गोपालको विद्यार्थी भएर पढेका अहिलेका पप गायक योगेश्वर अमात्य गोपाल गुरुको सिर्जनात्मक खुबीसँगै सङ्गीतप्रतिको गम्भीर भाव निकै अग्लो रहेको बताउँछन् । उनी भन्छन्, 'उहाँकै स्याहार पाएर हामी सही बाटो पहिल्याउँदै अहिलेको जस्तो स्थितिमा आउन सक्यौँ ।' तर पछिल्लो समयमा गोपाल योञ्जलका सिर्जनाहरू जथाभावी रूपमा जसलाई पायो त्यसलाई विक्री-वितरण गरिन थालेकोमा उनी चिन्ता पनि गर्छन् । 'एउटा चेलाको नाताले गोपाल सर जस्तो उच्च प्रतिभाको सङ्गीतसिर्जना लाख-डेढ लाख रूपैयाँसम्ममा किनेर आफूसँग सुरक्षित राख्न तयार छु, तर जथाभावी ती बहुमूल्य सिर्जना बेचिएको हेर्न सक्दिनँ ।', उनी पिरोलिन्छन् ।  

साथी नगेन्द्र थापाको निम्तोमा काठमाडौँ छिरेका गोपालले त्यसपछिका अवधिमा नेपालको साङ्गीतिक बजारमा छाउनको लागि खाएको हण्डर र ठक्करको कथा कम मार्मिक छैन । पत्नी रेन्छिन पुराना ती दिनमा फर्किन्छिन्, 'नेपाल भनेर त्यस्तो प्रेमभाव जागेर यता आउनुभयो तर रेडियो नेपाल लगायतका साङ्गीतिक प्लेटर्फमहरूमा बाहिरका भनेर उहाँलाई ठाउँ दिइएन ।' उनी प्रश्न गर्छिन्, 'बाँचुन्जेल पनि राज्यस्तरबाट उचित रेखदेख नपाएको स्रष्टाले छाडेर गएका रचनाहरूलाई देशको सम्पत्ति मानेर आउने पुस्ताको लागि संरक्षण गर्ने कि नगर्ने -' सिर्जनाको संरक्षण नगर्दा भावी पुस्ताको लागि अन्याय हुने भएकोले त्यसको राज्यस्तरबाटै संरक्षणको साथै प्रवर्द्धन पनि हुनुपर्ने उनको विचार छ । पछि पुलिस क्लबमा सङ्गीत निर्देशकको रूपमा जागिरे यात्रा थालेपछि भने गोपालको साङ्गीतिक सक्रियता र निखारमा बढोत्तरी देखिन थाल्यो ।

पछिल्लो समयमा उनी आफ्नै प्रयत्‍न र लगनमा गोपालका सिर्जनाहरूलाई धमाधम जनसमक्ष ल्याउने काममा अग्रसर छिन् । यसक्रममा ऋतुरङ्ग, निशानी ५३ र वसुन्धरा सीडी तथा क्यासेट एल्वम प्रकाशन भएको छ । सिनेकर्मी छिरिङ रितार र नवीन सुब्बाको साथ लिएर गोपालको 'डाँफेचरी' लोकगाथालाई फिल्म बनाउने काममा जुटिरहेकी उनी श्रीमान् गोपालको कृति र कीर्तिबारे सारमा बोल्नुपरे भन्ने गर्छिन्, 'गीत र सङ्गीत सँगसँगै एकसाथ गर्ने बानी थियो गोपालजीको, त्यसैले वैज्ञानिक र जीवन्त लाग्छन् उहाँका सिर्जनाहरू । राज्य वा कुनै निकायबाट संस्थागत रूपमा गोपालको व्यक्तित्व र कृतित्व संवर्द्धन गर्ने पहल नभए पनि गोपालप्रेमी तथा सङ्गीप्रेमी स्रोताहरूले दिएको अनवरत चाख र माया धर्मपत्‍नी रेन्छिनलाई लाख लाग्छ । र खास माया, आदर र सम्मान पनि यही नै त हो सायद ।  

(वि. सं. २००० मा दार्जिलिङमा जनै पूर्णिमाको दिन जन्मिएका योञ्जनबारे मैले केही समयअघि तयार पारेको सामग्री उनको ६७औँ स्मृति दिवसका अवसरमा)

लोकगीत

सहरमा, सुन्छु - 

खानतलासीमा शङ्कास्पद वस्तु भेटियो रे

पड्कियो रे शक्तिशाली बम 

सबैभन्दा दिगो र खतरनाक बम त

यही पेट हो सरकार !

यसको रोकथाम गर्न 

आउँछ कुन बम डिस्पोजल टोली ?

कतै डेरिडाको विनिर्माणको बौद्धिक चिन्तन

कतै वात्स्यायनको कामसूत्रको मन्थन

यो सहरमा

आलु-प्याजसँगै पाक्छ 

हल्लाको नरम तामा,

गिज्याउँछन् हामीलाई

नतिखारिएका स्तन जस्ता

सम्पदा भनिने

बासी गौरवका चुचुराहरूले

यत्ति छ सपना-

चपाइँदै-चपाइँदै बिलाउने

पुष्टकारी नै भएर 

हराउनेछन् यहाँका

सबैभन्दा चाम्रा मान्छे पनि

र 

मुखको तातो फिँज जस्तै

हामी चुहिनेछौँ तपक्क

आँसुका लेउ छोप्दै 

जुगौँ गुडुल्किएको जीवन बगाउँदै ।

जवाफी पत्र : म धुम्म परेकी पोखरी ...

आखिरमा आयो जवाफ । पत्र लेखेपछि जवाफ नआई पनि त भएन ! केही समयअघि यसै ब्लगमा सिड्नीकी साथीलाई सम्बोधन गर्दै आत्मीयताको यथार्थ रङले तर साहित्यिक रोगन मिसाएर पत्र लेखेको थिएँ - " पत्रमित्रको नाममा "। त्यसको जवाफ पाइएला भनेर चिताएको सम्म थिइनँ, तर भयो त्यस्तै । अनुमान नगरेको र नपर्खिएको पत्र पाएर खुसीले निथ्रुक्कै रुझेँ । यो खुसी अस्ट्रेलियाको सिड्नीमा रहेकी उनै पत्रमित्र साथीसँग साट्न चाहन्छु । उनी नै हुन् यसको हकदार र खास अधिकारी । यो पत्रले अझै सघायो- उनीलाई बुझ्न, म प्रति उनको मित्रवत सद्भाव कति चाङ लागेर बसेको रहेछ भन्ने जान्न । र यो पनि हो कुरा- मलाई, मेरो व्यक्तित्वको ओजलाई वास्तविक भन्दा चुलीमा उनले चर्चा गरेकी छन् । यो उनको आत्मीयताको प्रमाणचिन्ह मात्र हो ।  

मित्रता दिवसको अवसरमा हार्दिकता, बह, खुसी र विरक्तिका मुनाहरू मिसिएको त्यही पत्रको हरियो रुख  यहाँ बाँड्दैछु सबैसामु । उनकै अनुमतिमा । त्यो रुखको छहारी मलाई प्रिय छ । मेरो पत्रको भन्दा घना स्पष्टता, धारिलो माया (कति धारिलो भने म यस पत्र पढेसँगै चिरिएको छु) ले गह्रुङ्गिएको सिड्नीकी साथीको पत्र यस्तो छ :- 

-------------------------------------------------------

प्रिय साथी,

तिमी जे हौ, जस्तो हौ , तिम्रो सम्पूर्ण रूपलाई मैले सम्मानपूर्वक साथीको रूपमा स्विकारेकी छु , त्यही रूपलाई सदा झैँ शर्तरहित माया ।

पत्र लेख्न मलाई आउँदैन, साँच्चै आउँदैन भनेको, तर आज लेख्दैछु ...  'तर' ले जे को पनि बाटो खोल्दो रै'छ । .... कवितामा व्यक्त गर्न नसकेको भावना, गीतमा नअटाएको सुर, कथामा उन्न नसकेको कथानक , आज म पत्र लेख्दैछु, धन्न् हो इन्टरनेट.......मलाई तिम्रो पोस्टबक्स नम्बर थाहा नभए पनि तिमीले पढ्नेछौ .....

म के लेखूँ ?.... हाम्रो पहिलो भेट .... हाम्रो चिनारी .... एक-अर्कामा परेको प्रभाव ..... वा होसमा वा मदहोसमा उड्ने प्रेमिल शब्दचरीहरु..... कहाँबाट सुरु गरूँ, सुरुवातबिनाको हाम्रो चिनारी ,....आदि अन्तबिनाको आद्योपान्त हाम्रो चिनारी ।

साथी ! 

तिमी मलाई पाँचतारे होटलको सेफ जस्तै लाग्छ , सबै कुरा चटक्क पारेर, ठिक्क मिलाएर, सजाएर तिमीले पस्किने व्यन्जनहरु, हेर्दै एकैपल्टमा कप्लक्क निलूँ जस्तो, अनि खाँदै गएपछि मुखमा खेलाउँदै स्वाद लिइरहूँ जस्तो, जति खाए पनि नअघाउने, मेरो नजरमा तिमी साहित्यको कुशल भान्से हौ ।

तिमी कम्ती चलाख छैनौ भन्ने कुराको अनुमान मैले त्यतिखेर लगाएँ, जब तिमी सबैको परिकार चाख्न माहिर छौ भन्ने जानेँ, ..... अरुले पकाएको चाख्ने, अनि गुण-दोष देखाइदिने, अनि आफू सधैँ सीप लगाएर पकाइरहने ...... ।

यही क्रममा त हो, तिमी मेरो भान्सामा आएको, म ढङ्ग नभएकी केटी, अरुले पकाएको देखेर रहरै रहरमा आलोकाँचो पकाउने, अनि सबैलाई चाख्न पुर्याउने ........ तिमीले मीठो मानेर खायौ, म कस्ती हुस्सु ! दङ्ग परिहालेँ .... हो नि, सानो छँदा बा ले सधैँ  ' फुर्के' भन्नुहुन्थ्यो मलाई ...... म अझै त्यस्तै .... तिमीले मीठो भनिदियौ, मेरो भुइँमा खुट्टा भएन ....... पाँचतारे होटलको सेफलाई गाउँको रेसिपीबिनाको फर्सीको तरकारी मन पर्छ र ? कुन्नि है !?

सद्भाव  जोडियो, परिकार बनाउँदै, जिब्रो पड्काउँदै खाने बानी परियो ........ जस्तो मान्छेको सङ्गत गर्यो त्यस्तै भइहाल्ने मेरो स्वभाव छ ..... आखिर त्यस्तै भयो... तिमीसँग कुरा गर्दा म लेख्ने भएँ, साँच्चै तिमी जस्तै साथीहरुको सङ्गतले मैले केही कविता, कथाहरु लेखेकी छु ।

समय सधैँ उस्तै हुने भए त ....पहिलो पहिलो चिनजान कति राम्रो नि !.... गुण मात्र थाहा भएको चिनजान, केही प्रभाव, केही कुतकुती, केही उत्सुकतासहितको चिनजान ...... कति आत्मीय हुन्छ ..... तर चिनजान त पुरानो हुँदै जान्छ , गाढ़ा हुँदै जान्छ ..... गाढामा सबै रङ रातो मात्र कहाँ हुन्छ र ? कालो रङ पनि प्रशस्त हुन्छ ...... कहिले हामी रातो रङसँग खुलिरह्यौ, कहिले हामी कालो रङसँग तर्सिरह्यौ .....

अनि अचानक एक दिन तिमीले मलाई काल्पनिक प्रेमिका बनाइदियौ, तिम्रो एक्लोपनको साथी हुन आग्रह गर्यौ, दुई-तीन दिनमा भेटिरहने बात मारिरहने ...... खोला हुन भन्यौ ......

मेरो परिवेश, मेरो सक्कली अनुहार, मेरो दैनिकी, मेरो विवशता, मेरो जिन्दगीको ज्वालामुखी, सबै-सबै कुरादेखि अनभिज्ञ तिमी ....के थाहा तिमीलाई मेरो लाचारी ?

अस्ट्रेलिया आएपछि म मैली भएकी छु । तिमीले चन्द्रमा र म मा के फरक छ भनेर नसोध, चन्द्रमामा दाग छ, मेरो जीवनमा ग्रहण छ, कहिले नजाने ........। तिमी पूजा नगर, म पूजा गर्न योग्य छुइनँ ।

तिमी जस्तै असाध्यै माया गर्ने मान्छे मैले पहिलो प्रेमको रूपमा पाएको भए, म यतिखेर पूर्ण नारी भइसक्थेँ .... तर भगवानले मेरो भागमा कन्जुसी गरिदिनुभयो, बज्रहरुले प्रहार गरेर कठोर-कठोर बनाइदिनुभयो, कति ठूलो दुर्भाग्य, म कसैलाई प्रेम गर्न सक्दिनँ ।

म पनि एउटी केटी हुँ, रातो सारी, सानो संसार, मैले पनि सपना देख्थेँ, ........ उमेर बढ्दै गयो ...... सपना झर्यामझुरुम भयो, जब म बुझ्छु, म सानो संसार बसाउन सक्दिनँ, अनि म बाँच्ने आधार भेट्दिनँ, तर मैले बाँच्नुपर्छ, तिम्रो लागि होइन, अर्को मलाई असाध्यै माया गर्ने मान्छेको लागि होइन, ....... जसले मलाई यो धरती देखायो, उसैले मलाई यहाँबाट उठाउँछ, म प्रतीक्षा गर्न सक्छु मृत्युको ...... (अनर्थ नलगाऊ..म बजारू होइन र कहिले हुनेछैन, बरु भावना परिवर्तन भएको छ सांसारिक सम्बन्धहरुसँगको) ।

मेरा थुप्रै मित्रहरु छन्, कसै कसैले अति नै हल्का रूपमा लिइदिन्छ्न् , कसैले अति नै आत्मीय प्रेम गर्छन्, कसैले केही सोचेर प्रेम गर्छन्, छन् मेरा थुप्रै इस्टमित्र ........... के भनुम् म .....  मलाई यति थाहा छ, साथी हुन केही चाहिँदैन, कुनै बड़ा शर्त चाहिँदैन ...... तर प्रेमिका हुन, श्रीमती हुन निश्चित बुँदाहरु चाहिन्छ, र त चिना जुराउछन् पुरेतहरू, तिमी र मेरो मित्रता चिना जुराएर भएको हो र ? चिना जुराउने कुरा कसरी निस्कन सक्छ र ? खड्गो पर्यो भने ... !  हे हे हे ....

म सधैँ हाँसेको देख्छौ तिमी ...., म कहिले रुने छुइनँ, रोए पनि आँसु देखाउने छुइनँ, ..... मेरो मुहारमा दुःखको एउटा धर्सो तिमीले पनि खुट्याउन सक्नेछैनौ, मेरो दुःखको एउटा लहरसम्म तिमीले अनुमान लगाउन सक्नेछैनौ ....... म धुम्म परेकी पोखरी हुँ, कति ढुङ्गाले हाने पनि एकैछिनमा लहर हराउँछ ।

घरबाट टाढा भएपछि पक्कै पनि न्यास्रिएकी छु, आत्मीय माया गर्ने यो सात समुन्द्रपारि कोही पनि छैन, नेपालमा हुदा सोचेको कल्पनाको महल खण्डहर भएको छ, इन्टरनेटमा आफ्नो दुई-चार कुरा सुनिदिने मान्छे भेट्नेबित्तिकै मन मुटु नै ह्वात्त पारेर खोल्ने नराम्रो रोग लागेको रै'छ मलाई, जसलाई भेटे पनि सहर्ष स्वीकार गर्ने कुलतले ग्रस्त रहिछु, जब मैले एक पछि अर्को गर्दै आरोपहरु सुनेँ, त्यसपछि अपराधबोध भएको छ, आज मलाई थाहा छ, म मेरो शून्यता बाँड्ने  नाउँमा कुनै तन्नेरी मुटुलाई छिया-छिया पार्दिरै'छु ।

तिमी र तिमी जस्तै साथीहरुको आँसु लागेको हो कि ? ..., म उकुसमुकुसिँदै गएकी छु .....आज तिमीले भन्यौ- " तिमी माया गरिन योग्य छैनौ"....   हो ! म माया गरिन योग्य छुइनँ । .... प्रेमिका हुन सक्दिनँ भने श्रीमती हुन सक्दिनँ भने, म साथीको माया पाउन पनि योग्य छैन, तिमीले ठीक भनेका छौ ।

कपाल छोटो पारेकी छु, कहिले रातो धागो नबाँधिने बिधवा कपाल ! लामो पार्नु, छोटो पार्नु केहीको अर्थ छैन ........अझ छोटो पारेर म सकमबरी बदला लिन सक्दिनँ, तिमीलाई अपराधी पनि बनाउन सक्दिनँ ...... जस्तो छ छोडिदिन्छु ....  आजकल मेरो कपाल कत्रो छ भनेर मलाई हेक्का पनि हुँदैन ।

अचानक तिमी भेटियौ...सत्ते ! साथी भन्दा धेरै होइन, हो धर्को अलिक गाढ़ा भएछ, तिमीले चित्त दुखाउँदा म आफूलाई अपराधी सम्झिँदोरै'छु, आँसु नझारिदेऊ, मलाई नबुझी झरेका थुप्रै आँसुको श्राप म कटाइरहेकी छु, सिड्नी नामक नर्कमा ।

कति लेख्नु साथी ! बाँकी भगवानको मर्जी, मलाई भगवानमाथि विश्वास लाग्छ, उनैले देखाउलान् बाँकी बाटो, म 'नेविगेटर' बिनाको बटुवा हुँ ।

मैले लेखेको कुरालाई नबढाई माया गरेर पढ्यौ भने आभारी हुनेछु, आशा छ तिम्रो चित्त दुख्ने शब्दहरु प्रयोग गरेकी छुइनँ .... ढङ्ग पुगेन भने पनि तिमीलाई थाहा छँदैछ - म साधारण, ढङ्ग नभएकी भान्से हुँ ।

यत्ति नै ।